احتمالاً شما هم بعد از جراحی و تعویض مفصل زانو، دردهایی را تجربه کرده‌اید که خوابیدن را برایتان دشوار می‌کند. یکی از علل این درد، عدم آگاهی از نحوه خوابیدن بعد از تعویض مفصل زانو بوده که باعث می‌شود درد و تورم در ناحیه زانوی شما افزایش پیدا کرده و روند بهبودی‌تان با سرعت کمتری پیش رود.
اما نگران نباشید، در این مقاله سعی کرده‌ایم تا نکات مفیدی دررابطه‌با نحوه خوابیدن بعد از تعویض مفصل زانو به شما ارائه دهیم تا با رعایت این نکات خوابی راحت و بدون درد را تجربه کنید و هرچه سریع‌تر به زندگی روزمره خودتان بازگردید.
اهمیت نحوه خوابیدن در بهبود پس از جراحی
نحوه خوابیدن بعد از تعویض مفصل زانو نقش بسیار مهمی در روند بهبودی هرچه سریع‌تر بیماران ایفا می‌کند. خوابیدن به شیوه صحیح پس از جراحی زانو، باعث کاهش درد، تورم و التهاب در مفصل شده و به بهبود عملکرد آن کمک می‌کند.
زیرا پس از جراحی، بدن نیاز به استراحت کافی و شرایطی دارد که از فشار غیرضروری بر مفصل تازه تعویض‌شده جلوگیری کند. در صورت عدم مهیاکردن این شرایط، نه‌تنها روند بهبودی کامل به تأخیر می‌افتد؛ بلکه این امر حتی به آسیب‌دیدگی‌های بیشتر نیز منجر خواهد شد.
از دیگر مشکلاتی که پس از جراحی مفصل زانو برای فرد بیمار رخ می‌دهد، کاهش روند گردش خون و افزایش احتمال لخته‌شدن آن در نواحی جراحی شده است که این موضوع به واسطه انتخاب شیوه صحیح خوابیدن برطرف خواهد شد. در ادامه، به بررسی بهترین وضعیت خوابیدن برای جلوگیری از مشکلات احتمالی در طول خواب می‌پردازیم تا بتوانید با آگاهی بیشتری به فرآیند بهبودی خودتان کمک کنید.
بهترین وضعیت خوابیدن برای کاهش درد و تورم زانو
بهترین و ایمن‌ترین نحوه خوابیدن بعد از تعویض مفصل زانو، خوابیدن به پشت (طاق‌باز) است. چرا که در این وضعیت، بدن در حالت استراحت کامل قرار گرفته و از فشار مستقیم روی زانوی آسیب‌دیده جلوگیری می‌شود.
حتی برای بهبود بیشتر، توصیه می‌شود بالش کوچکی را زیر ساق پای خودتان قرار دهید یا از تخت قابل‌تنظیم استفاده کنید تا پای جراحی‌شده کمی بالا از حالت معمول قرار گیرد. استفاده از این روش تورم را کاهش داده و گردش خون را بهبود می‌بخشد. بااین‌حال، مراقب باشید که بالش را به صورت مستقیم زیر زانو قرار ندهید، زیرا این کار منجر به خمیدگی دائمی مفصل خواهد شد.
یکی دیگر از موارد مهمی که کمک می‌کند تا درد و تورم کاهش پیدا کند، جلوگیری از خم شدن زانو در هنگام خواب است. استفاده از تخت‌های قابل تنظیم نیز فرآیند خوابیدن و برخاستن را ساده‌تر کرده و از حرکات ناگهانی جلوگیری می‌کند. در ادامه، به بررسی چالش‌های خوابیدن به پهلو و تأثیر آن بر مفصل جراحی شده خواهیم پرداخت.
چرا خوابیدن به پهلو ممکن است مشکل‌ساز باشد؟
نحوه خوابیدن بعد از تعویض مفصل زانو، شیوه‌های مختلفی را شامل می‌شود. یکی از شیوه‌ها، خوابیدن به پهلو است که استفاده از این روش به دلایلی مشکل‌ساز خواهد شد. زیرا در این وضعیت، فشار بیشتری به زانوی جراحی‌شده وارد می‌شود، به ویژه اگر پای جراحی شده مستقیماً روی پای دیگر قرار گیرد یا تکیه‌گاهی مناسب نداشته باشد.
در این حالت درد و تورم افزایش یافته و روند بهبودی را مختل می‌کند. حتی اگر از بالش بین زانوها هم استفاده شود، همچنان احتمال پیچش یا حرکت ناگهانی در خواب وجود خواهد داشت دارد که مفصل جدید را تحت تأثیر قرار می‌دهد.
همچنین خوابیدن به پهلو باعث کاهش تراز صحیح ستون فقرات و زانو می‌شود که این موضوع به نوبه خود منجر به ناراحتی بیشتر یا طولانی‌شدن دوره نقاهت می‌گردد. برای بیمارانی که به پهلو خوابیدن عادت دارند، استفاده از بالش مناسب یا قرار دادن یک بالش کوچک زیر زانو بخشی از فشار وارده را کاهش خواهد داد. با این حال، بهتر است در دوران اولیه بهبودی از خوابیدن در این وضعیت اجتناب شود.
نقش استفاده از بالش برای تنظیم وضعیت خواب
استفاده از بالشت نقش بسیار مهمی در تنظیم نحوه خوابیدن بعد از تعویض مفصل زانو ایفا می‌کند. به عبارتی قرار دادن یک بالش کوچک زیر ساق پا علی‌رغم بالا بردن پای جراحی‌شده، باعث کاهش تورم، بهبود گردش خون و تسکین درد می‌شود.
همچنین استفاده از آن، از خمیدگی غیرضروری زانو جلوگیری کرده و مفصل را در وضعیت مناسبی قرار می‌دهد تا فرآیند بهبودی با سرعت بیشتری انجام شود.
قرار دادن بالش بین زانوها به‌خصوص برای افرادی که به پهلو خوابیدن عادت دارند، ابزاری مؤثر در حفظ تراز مناسب زانوها و ستون فقرات است به‌طوری‌که فشار مستقیم را از روی زانوی جراحی‌شده بر‌می‌دارد.
بااین‌حال، باید دقت کنید که بالش، مستقیماً زیر زانو قرار نگیرد، زیرا این کار منجر به خمیدگی دائمی مفصل خواهد شد. ناگفته نماند که استفاده از بالش، کیفیت خواب را بهبود بخشیده و به کاهش درد در طول شب نیز کمک می‌کند.
چگونه خوابیدن به پشت به بهبودی کمک می‌کند؟
همان‌طور که اشاره شد نحوه خوابیدن بعد از تعویض مفصل زانو، حالت‌های مختلفی را شامل می‌شود که خوابیدن به پشت یکی از بهترین این حالت‌ها است؛ زیرا در این وضعیت، وزن بدن به طور یکنواخت توزیع می‌شود و از فشار مستقیم بر زانوی جراحی‌شده جلوگیری می‌کند.
علاوه بر این، قرار دادن یک بالش کوچک زیر ساق پا به بالا بردن پای آسیب‌دیده کمک کرده و موجب کاهش تورم و بهبود گردش خون خواهد شد. همچنین خوابیدن در این حالت از پیچش یا حرکات ناگهانی زانو در طول خواب جلوگیری کرده و تراز مناسبی را برای مفصل ایجاد می‌کند.
تأثیر حرکت ناگهانی در خواب بر مفصل جدید
به هر صورت، در نحوه خوابیدن بعد از تعویض مفصل زانو جدای اینکه از چه روشی برای خوابیدن استفاده می‌کنید، احتمال رخ دادن حرکات ناگهانی در خواب وجود خواهد داشت که تأثیر بسیار منفی و مضری بر مفصل زانو می‌گذارند.
این حرکات غیرارادی، مانند چرخیدن سریع بدن یا تکان دادن پا، فشار ناخواسته‌ای را به مفصل وارد می‌کند که با افزایش درد و ناراحتی همراه بوده و روند بهبودی را مختل می‌کند. برای کاهش خطرات ناشی از این حرکات، توصیه می‌شود از برس‌های مخصوص یا بالشتک‌های حمایتی استفاده کنید تا از حرکت‌های غیرضروری در طول خواب جلوگیری شود.
آیا استفاده از بریس در هنگام خواب لازم است؟
تصمیم به استفاده از بریس در هنگام خواب پس از تعویض مفصل زانو باید با مشورت پزشک یا فیزیوتراپ گرفته شود. علی‌رغم اینکه استفاده از بریس یا زانوبند، به نحوه خوابیدن بعد از تعویض مفصل زانو کمک کرده و تأثیر بسیار زیادی در تثبیت مفصل زانو دارد، اما برای همه بیماران ضروری نیست.
جراح یا متخصص ارتوپدی در مواردی که احساس کند مفصل به‌خوبی تثبیت شده و خطر حرکت ناگهانی بسیار کم است، استفاده از بریس را برای بیمار ضروری نمی‌داند.
استفاده از زانوبند بعد از تعویض مفصل زانو
چگونه از ایجاد فشار روی مفصل جلوگیری کنیم؟
برای جلوگیری از ایجاد فشار روی مفصل، لازم است در نحوه خوابیدن بعد از تعویض مفصل زانو و فعالیت‌های روزانه خود، تجدیدنظر کنید. یکی از بهترین روش‌ها برای جلوگیری از فشار، جلوگیری از فشار مستقیم روی زانو است که برای تحقق این امر می‌بایست از وسایل حمایتی مانند بالش‌های مخصوص استفاده نمایید.
به‌عنوان مثال، قرار دادن بالش در زیر زانو یا در کنار آن، به کاهش فشار کمک کرده و از حرکت‌های ناگهانی جلوگیری می‌کند.
همچنین، هنگام خوابیدن به پشت، باید پای آسیب‌دیده را به اندازه مناسب بالا نگه دارید و از خم‌شدن آن جلوگیری کنید. در حین استراحت نیز، سعی کنید از بلندکردن اجسام سنگین یا وارد آوردن فشارهای اضافی روی زانو خودداری کرده و از انجام فعالیت‌هایی که نیاز به فشار زیاد دارند، پرهیز کنید.
این اقدامات نه تنها از ایجاد فشار اضافی جلوگیری می‌کنند، بلکه به تسریع روند بهبودی و کاهش درد نیز کمک خواهند کرد.
نکاتی برای خواب راحت‌تر پس از جراحی زانو
برای داشتن خواب راحت‌تر و بهبود سریع‌تر، نکاتی درباره نحوه خوابیدن بعد از تعویض مفصل زانو وجود دارد که باید توسط فرد رعایت شود که در ادامه به ارائه این نکات می‌پردازیم.
- خوابیدن به پشت
- استفاده از بالشتک‌ها برای جلوگیری از حرکت‌های ناخواسته و فشار روی مفصل
- اجتناب از خوابیدن به پهلو برای جلوگیری از خم شدن زانو
- ایجاد محیط آرام برای خوابیدن
- تمرکز بر آرامش روانی با اجرای تمرینات تنفسی یا تکنیک‌های آرام‌سازی