تاثیر فیزیوتراپی در تعویض مفصل زانو ممکن است موجب غافلگیری بیمار شود، زیرا به طرز چشمگیری موجب استقلال و بهبودی فرد می‌گردد. پس از انجام جراحی تعویض مفصل زانو بافت‌ها و قسمت‌هایی از این عضو بدن کاملاً جدید هستند، بنابراین باید اطمینان حاصل کرد که حرکات بدن بی‌خطرند.
از همین رو باید به کمک فیزیوتراپی و تمرینات ورزشی به هماهنگی و تقویت عضلات پا، حرکات زانو و همچنین به راه رفتن با زانوی جدید کمک کرد. معمولاً بیماران پس از گذشت مدت کوتاهی از عمل تعویض مفصل زانو جلسات فیزیوتراپی را آغاز می‌کنند. اگر مایل هستید اطلاعات بیشتری را پیرامون تاثیر فیزیوتراپی در تعویض مفصل زانو کسب کنید تا انتهای مطلب با ما همراه باشید.
نقش فیزیوتراپی در بهبود عملکرد زانو پس از تعویض مفصل
فیزیوتراپی تاثیر شگرفی در بهبود عملکرد زانو پس از تعویض مفاصل دارد. به عنوان مهمترین تاثیرات فیزیوتراپی مفصل زانو می‌توان به موارد زیر اشاره نمود.
🟢بازتوانی
کسانی که جراحی مفصل زانو را انجام می‌دهند، قطعاً به زمان احتیاج دارند تا بتوانند فعالیت‌های روزمره خود را مجدد انجام دهند. انجام فیزیوتراپی پس از جراحی سبب می‌گردد تا بیماران بتوانند هر چه سریع‌تر عملکرد پیشین خود را به دست بیاورند.
🟢تقویت پا و عضلات پا
به دلیل عدم حرکت پا پس از جراحی، ماهیچه‌ها و عضلات زانو برای مدتی ضعیف می‌شوند بنابراین انجام فیزیوتراپی سبب تقویت عضلات شده و دامنه‌های حرکتی بیمار مجدداً به حالت اولیه باز می‌گردد.
🟢کاهش عوارض پس از جراحی
ممکن است پس از جراحی بیمار با عوارضی همچون تورم عضلات مواجه شود، بنابراین بیمار برای کاهش این عوارض نیاز به فیزیوتراپی دارد.
بیشتر بخوانید : درمان آرتروز با سلول‌های بنیادی
چگونه فیزیوتراپی به کاهش درد پس از جراحی تعویض مفصل زانو کمک می‌کند؟
معمولاً بیماران پس از جراحی مفصل زانو به منظور بهبود عملکرد بدن خود به کلینیک‌های فیزیوتراپی مراجعه می‌کنند. یکی از مزایای فیزیوتراپی آن است که بیماران موظف می‌شوند روزانه تمرینات لازم را انجام دهند و هر چه سریع‌تر بهبود یابند. فیزیوتراپی پس از جراحی، زانو را قوی‌تر خواهد کرد.
انجام تمرینات فیزیوتراپی موجب افزایش گردش خون در پا شده و از لخته شدن خون نیز جلوگیری می‌کند. از طرفی نیز این تمرینات موجب بهبود حرکت زانو و تقویت عضلات پا می‌شوند. با توجه به این تفاسیر می‌توان گفت که فیزیوتراپی موجب کاهش درد پس از این جراحی می‌گردد.
تمرینات فیزیوتراپی مهم برای بازیابی قدرت زانو بعد از تعویض مفصل
برخی از تمرینات فیزیوتراپی مهم پس از جراحی مفصل زانو به منظور بازیابی قدرت زانوها شامل موارد زیر می‌گردد.
- ست‌های چهار سر ران: این تمرین شامل سفت نمودن عضلات ران و همچنین نگه داشتن انقباض طی چند ثانیه است. انجام این تمرین برای تقویت عضلات زانو و تحرک آن ضروری است.
- اسلاید پاشنه: به پشت دراز بکشید و به آرامی زانوی جراحی شده خود را با کشیدن پاشنه پا به طرف باسن خم کنید. این تمرین موجب افزایش دامنه حرکتی و همچنین بهبود خم شدن زانو می‌شود.
- بلند کردن پاهای مستقیم: به پشت دراز بکشید و پای آسیب‌دیده خود را صاف نمایید و سپس به اندازه چندین اینچ از زمین بلند کنید. این تمرین موجب تقویت عضلات چهار سر ران و همچنین بهبود اکستنشن زانو می‌شود.
- کشش اکستنشن زانو: روی صندلی نشسته و پاهای خود را به صورت صاف روی زمین قرار دهید. کاملا آهسته پای خود را صاف کرده و به مدت چند ثانیه در همان وضعیت نگه دارید تا در پشت زانوی خود کشش ملایمی را احساس نمایید. این تمرین موجب انعطاف زانو و بهبود کشش آن می‌شود.
- بلند کردن ساق پا ایستاده: به صورت عمودی بایستید و سپس روی پای خود بلند شوید و در نهایت پاشنه خود را از زمین بلند کنید. این تمرین موجب تقویت عضلات ساق پا می‌شود.
- فری‌های همسترینگ: پشت صندلی بایستید و زانوی جراحی شده خود را مقداری خم کنید و پاشنه پای خود را به طرف باسن بیاورید. این تمرین موجب بهبود خم شدن زانو و تقویت عضلات همسترینگ خواهد شد.
- استپ آپ: با استفاده از یک سکوی پایدار یا پله با پای آسیب دیده خود به بالا رفته و سپس به پایین بازگردید. این تمرین موجب ثبات در پای آسیب‌دیده و بهبود قدرت زانو می‌شود.
- پمپ‌های مچ پا: در حالی که به پشت دراز کشیده‌اید، جهت بهبود گردش خون و همچنین پیشگیری از لخته شدن خون، مچ پای آسیب‌دیده خود را بالا برده و سپس پایین بیاورید.
- دوچرخه ثابت: تمرین دوچرخه ثابت موجب بهبود تناسب اندام‌های قلبی عروقی شده و عضلات اطراف مفصل زانوها را تقویت خواهد کرد.
بیشتر بخوانید : مدت زمان بهبودی بعد از عمل تعویض مفصل زانو
اهمیت فیزیوتراپی در افزایش دامنه حرکتی زانو پس از جراحی
دامنه حرکتی اصطلاحی است که فیزیوتراپیست‌ها و دیگر متخصصان جهت توصیف میزان حرکات مفاصل زانوها استفاده می‌کنند. دامنه حرکتی زانوها با توجه به بافت‌هایی که مفاصل را احاطه کرده‌اند تغییر می‌یابد. بهبودی پس از جراحی تعویض مفصل زانوها مستلزم بازیابی دامنه این حرکات به طور کامل است.
معمولاً فیزیوتراپیست‌ها دامنه حرکتی زانوها را بر اساس درجه سنجیده و آن را با میانگین دامنه حرکتی زانوی افراد سالم مقایسه می‌کنند. از آنجایی که جراحی زانو ممکن است موجب محدود شدن دامنه حرکتی شود، فیزیوتراپی موجب بهبود تدریجی تحرک مفاصل به واسطه کشش‌های خاص و تمرینات خواهد شد.
مراحل و زمانبندی فیزیوتراپی پس از تعویض مفصل زانو
اکثر بیماران پس از جراحی تعویض مفصل زانو تا سه شب تحت نظر پزشک در بیمارستان بستری می‌شوند. بیماران پس از ترخیص به منظور بهبود عملکرد زانوهای خود باید به یک کلینیک فیزیوتراپی مراجعه نمایند. برنامه مراجعه به کلینیک جهت انجام فیزیوتراپی پس از تعویض مفصل زانو اصولاً ۶ روز در هفته است و این برنامه تا چندین هفته ادامه می‌یابد.
بیماران با شرکت منظم در این تمرینات درمانی شاهد تاثیر فیزیوتراپی در تعویض مفصل زانو خواهند بود. معمولاً انتظار می‌رود که بیمار روزانه ۲ الی ۳ مرتبه و هر بار به مدت ۲۰ الی ۳۰ دقیقه تمرینات اولیه فیزیوتراپی را انجام دهد. همچنین بیمار باید بعد از انجام تمرینات اولیه خود روزانه حداقل به مدت ۳۰ دقیقه با تجهیزات مربوطه پیاده‌روی کند.
چگونه فیزیوتراپی از خشکی و سفتی مفصل زانو پس از جراحی جلوگیری می‌کند؟
خشکی زانو به عنوان یکی از رایج‌ترین عوارض احتمالی عمل مفصل زانو به شمار می‌رود. با وجود این عارضه بیمار نمی‌تواند پای خود را به صورت کاملاً صاف نگه داشته و یا آن را خم کند. یکی از موثرترین روش‌هایی که پزشکان به منظور درمان خشکی و سفتی زانو پس از این جراحی پیشنهاد می‌کنند، فیزیوتراپی است.
انجام دادن تمرینات فیزیوتراپی موجب افزایش دامنه حرکتی شده و از ایجاد بافت اسکار جلوگیری می‌کند. فیزیوتراپیست‌ها این تمرینات را متناسب با نیازهای خاص هر یک از افراد طراحی می‌کنند و با پیشرفت بهبودی بیماران به تدریج بر شدت تمرینات می‌افزایند.
فیزیوتراپی در کاهش عوارض جانبی جراحی مفصل زانو
قطعاً هر عمل جراحی عوارضی همچون التهاب، تورم و درد را به همراه دارد. جراحی مفصل زانو نیز از این قاعده مستثنی نبوده و بیماران پس از عمل با عوارضی همچون اسپاسم عضلانی مواجه می‌شوند.
شرکت منظم در جلسات فیزیوتراپی تاثیر زیادی در کاهش عوارض پس از این جراحی دارد. معمولاً فیزیوتراپیست‌ها با توجه به شرایط جسمی بیماران خود و عوارضی که با آن مواجه هستند تعداد جلسات فیزیوتراپی را مشخص می‌کنند تا این عوارض به حداقل برسند.
بیشتر بخوانید : صدا دادن زانو بعد از عمل تعویض مفصل
بهترین تمرینات فیزیوتراپی برای تعادل و ثبات زانو پس از تعویض مفصل
به طور کلی تمرینات فیزیوتراپی که پس از جراحی مفاصل زانو به منظور حفظ تعادل و ثبات زانو صورت می‌گیرد را می‌توان به سه گروه تقسیم نمود که شامل موارد زیر می‌گردد.
تمرینات فیزیوتراپی اولیه پس از جراحی تعویض مفصل زانو
این تمرینات موجب بهبود جریان خون و تقویت عملکرد زانو می‌شوند. مهمترین تمرینات فیزیوتراپی اولیه پس از این جراحی عبارتند از:
- ست عضله چهار سر
- پمپ قوزک
- تمرین تقویت زانو
- زانو خم با تکیه‌گاه تخت
- خم کردن زانو در حالت نشسته و با تکیه‌گاه
- خم کردن زانو در حالت نشسته و بدون تکیه‌گاه
فعالیت‌های ورزشی اولیه
فعالیت‌های ورزشی اولیه که نقش مهمی در بازیابی توان حرکتی و قدرتی شما دارند عبارتند از:
- پیاده‌روی
- بالا و پایین رفتن از پله
تمرینات فیزیوتراپی پیشرفته
تمرینات فیزیوتراپی پیشرفته موجب افزایش سرعت بهبودی کامل شما می‌شوند که این تمرینات شامل موارد زیر می‌شود.
- زانو خمیده (ایستاده)
- زانو خمیده (با کمک)
- دوچرخه ثابت