گودی کمر یا در اصطلاح پزشکی لوردوز کمری به انحنای طبیعی ستون فقرات در ناحیه پایین کمر گفته می‌شود که به سمت داخل بدن قوس دارد. این انحنا در حالت طبیعی برای جذب فشارهای وارده به ستون فقرات لازم است، اما وقتی بیش از حد نرمال باشد، ممکن است منجر به درد، خستگی و عدم تعادل عضلانی شود.
در بسیاری از افراد، گودی کمری بیش‌ازحد معمول به‌صورت ناهنجاری وضعیتی دیده می‌شود و می‌تواند در اثر عادت‌های غلط نشستن، بارداری، چاقی یا ضعف عضلات شکم و باسن ایجاد شود.
چگونه بفهمیم گودی کمر داریم؟
اگر علائم زیر را دارید شما دچار گودی کمر شده اید:
۱. تست ساده دیواری در خانه
یکی از ساده‌ترین روش‌ها برای تشخیص گودی کمر بیش‌ازحد، ایستادن مقابل یک دیوار صاف است:
- به‌گونه‌ای بایستید که پشت سر، کتف‌ها، باسن و پاشنه پاها با دیوار در تماس باشند
- حالا سعی کنید دست خود را از فضای بین کمر و دیوار عبور دهید
اگر بتوانید به‌راحتی دستتان را از این فضا عبور دهید و حتی یک مشت جای بگیرد، احتمال وجود لوردوز غیرطبیعی یا افزایش‌یافته وجود دارد. اگر این فضا فقط به‌اندازه یک کف دست نازک بود، گودی شما طبیعی است.
۲. فرم بدن در نمای جانبی
در آینه به‌صورت جانبی به خودتان نگاه کنید یا از کسی بخواهید از کنار شما عکس بگیرد. اگر شکم جلو زده، باسن به عقب بیرون‌زده و قسمت کمر به‌وضوح انحنا دارد، احتمالاً دچار افزایش گودی کمر هستید.
۳. نشانه‌های ظاهری و فیزیکی دیگر
برخی علائم بالینی شایع در افرادی که گودی کمر غیرطبیعی دارند:
- درد مزمن در ناحیه پایین کمر به‌ویژه بعد از ایستادن طولانی
- خستگی زودرس در ناحیه کمری و عضلات پشت
- عدم توانایی در صاف دراز کشیدن روی زمین بدون فاصله زیاد در ناحیه کمر
- فشار به مفاصل لگن یا زانوها به‌علت جبران حالت قوس غیرطبیعی
بیشتربخوانید : درمان آرتروز ستون فقرات
تفاوت بین گودی کمر طبیعی و غیرطبیعی
انحنای طبیعی کمر در حالت عادی حدود ۲۰ تا ۴۰ درجه است. اگر این مقدار از محدوده نرمال بیشتر شود، پزشک آن را هیپرلوردوزیس (Hyperlordosis) می‌نامد. در مقابل، کاهش این گودی نیز یک مشکل است و هیپولوردوزیس یا «صاف شدن کمر» نام دارد.
چه عواملی باعث افزایش گودی کمر می‌شود؟
- چاقی شکمی: وزن اضافی در جلوی بدن باعث کشش عضلات و افزایش قوس کمری می‌شود
- بارداری: به‌طور موقتی در ماه‌های آخر بارداری دیده می‌شود
- نشستن طولانی و غلط: نشستن روی صندلی‌های بدون پشتی مناسب باعث کاهش تعادل عضلات شکم و باسن می‌شود
- کف پای صاف: ممکن است باعث جبران‌پذیری در کمر و افزایش انحنا شود
- ضعف عضلات مرکزی بدن (Core): عضلات شکم، کمر و لگن در حفظ پایداری ستون فقرات نقش دارند؛ ضعف آن‌ها منجر به تغییر فرم می‌شود
بیشتربخوانید : علائم آرتروز ستون فقرات
آیا گودی کمر همیشه نیاز به درمان دارد؟
اگر گودی کمر شما در حد نرمال باشد یا علائمی ایجاد نکند، نیاز به درمان خاصی نیست. اما اگر همراه با درد، خستگی، یا اختلال حرکتی باشد، نیاز به اصلاح ساختار عضلانی، فیزیوتراپی و آموزش حرکات اصلاحی دارد. در برخی موارد خاص، مشاوره با ارتوپد یا فیزیوتراپیست برای بررسی دقیق‌تر و احتمال عکس‌برداری توصیه می‌شود.
سوالات متداول درباره تشخیص گودی کمر
| ❓ سؤال | پاسخ |
|---|---|
| ❓ آیا گودی کمر با چشم قابل تشخیص است؟ | بله، اگر فرم باسن بیرون‌زده باشد و قسمت کمر انحنای زیاد داشته باشد، می‌توان آن را با نگاه یا عکس جانبی تشخیص داد. |
| ❓ آیا تست دیواری دقیق است؟ | این تست یک روش اولیه و خانگی است. برای تشخیص قطعی، معاینه فیزیکی و عکس‌برداری توسط پزشک نیاز است. |
| ❓ آیا گودی کمر باعث کمردرد می‌شود؟ | اگر گودی بیش از حد باشد، می‌تواند به اعصاب یا عضلات فشار وارد کند و منجر به درد پایین کمر شود. |
| ❓ چه کسانی بیشتر در معرض گودی کمر هستند؟ | زنان باردار، افراد با شکم بزرگ، کسانی که زیاد می‌نشینند و نوجوانان در حال رشد بیشتر در معرض هستند. |
| ❓ آیا گودی کمر اصلاح‌پذیر است؟ | بله، با ورزش‌های تخصصی تقویتی و کششی، تغییر سبک زندگی و گاهی فیزیوتراپی قابل اصلاح یا کنترل است. |