تعویض مفصل زانو و لگن از جراحی‌های رایجی است که در بیماران مبتلا به آرتروز شدید یا سایر مشکلات مفصلی انجام می‌شود. یکی از مهمترین مراقبت‌های پس از جراحی، زمان تعویض پانسمان بعد از تعویض مفصل زانو و لگن است.
رعایت نکات بهداشتی و تعویض مناسب پانسمان در پیشگیری از عفونت، تسریع روند بهبودی و کاهش عوارض پس از جراحی نقش اساسی دارد. در این مقاله به بررسی اهمیت و زمان مناسب تعویض پانسمان پس از جراحی تعویض مفصل زانو و جراحی تعویض مفصل لگن پرداخته می‌شود.
اهمیت تعویض پانسمان بعد از تعویض مفصل زانو
پانسمان زخم پس از جراحی مفصل زانو از جنبه‌های مختلفی حائز اهمیت است:
- پیشگیری از عفونت: پس از جراحی، زخم‌ها مستعد عفونت هستند. تغییر منظم پانسمان از رشد باکتری‌ها جلوگیری کرده و زخم را تمیز نگه می‌دارد.
- مدیریت ترشحات زخم: جراحی باعث ایجاد ترشحات در محل برش می‌شود. پانسمان مناسب به جذب این ترشحات کمک کرده و از تحریک پوست اطراف زخم جلوگیری می‌کند.
- حفظ رطوبت مطلوب زخم: پانسمان به کنترل میزان رطوبت محل جراحی کمک می‌کند که در بهبود سریع‌تر و کاهش جای زخم مؤثر است.
- کاهش درد و التهاب: پانسمان مناسب می‌تواند به کاهش درد و التهاب ناشی از جراحی کمک کند.
زمان تعویض پانسمان بعد از تعویض مفصل زانو
برنامه تعویض پانسمان بعد از تعویض مفصل زانو بسته به نوع پانسمان و شرایط بیمار متفاوت است، اما به‌طور کلی:
- تعویض اولیه پانسمان: معمولاً پانسمان اولیه ۲۴ تا ۴۸ ساعت پس از جراحی، تحت نظر پزشک یا پرستار تعویض می‌شود.
- تعویض‌های بعدی: در صورتی که از پانسمان ضد آب استفاده نشده باشد، هر ۲ تا ۳ روز یک‌بار یا در صورت مشاهده خونریزی یا ترشح زیاد، باید پانسمان تعویض شود.
- برداشتن کامل پانسمان: بسته به روند بهبودی زخم و توصیه پزشک، معمولاً بعد از ۱۰ تا ۱۴ روز، بخیه‌ها یا استاپلرها برداشته می‌شوند و پس از آن، دیگر نیازی به پانسمان نیست، مگر در موارد خاص.
نکته مهم: اگر ترشحات غیرطبیعی، قرمزی شدید، تورم یا درد ناگهانی در محل جراحی مشاهده شد، باید سریعاً با پزشک مشورت کرد.
تعویض پانسمان بعد از تعویض مفصل لگن
مراقبت از پانسمان در جراحی تعویض مفصل لگن مشابه تعویض مفصل زانو است، اما به دلیل محل جراحی و میزان تحرک بیمار، ممکن است نیاز به دقت بیشتری داشته باشد. اهمیت تعویض پانسمان پس از جراحی لگن شامل موارد زیر است:
- جلوگیری از عفونت‌های عمقی مفصل: عفونت در ناحیه لگن می‌تواند منجر به مشکلات جدی و حتی نیاز به جراحی مجدد شود.
- محافظت از محل برش جراحی: پانسمان از ورود میکروب‌ها و آلودگی‌ها به زخم جلوگیری می‌کند.
- مدیریت خونریزی و ترشحات: بعد از جراحی لگن، برخی بیماران ممکن است دچار ترشحات بیشتری شوند که نیاز به تعویض منظم پانسمان دارد.
- کاهش خطر جابجایی مفصل جدید: مراقبت مناسب از زخم و تعویض پانسمان در وضعیت صحیح، از فشار نامناسب بر محل جراحی جلوگیری می‌کند.
زمان تعویض پانسمان بعد از تعویض مفصل لگن
- تعویض اولیه: پانسمان اولیه معمولاً ۲۴ تا ۴۸ ساعت پس از جراحی، توسط پزشک یا پرستار انجام می‌شود.
- تعویض‌های بعدی: بسته به نوع پانسمان، معمولاً هر ۲ تا ۳ روز یک‌بار تعویض لازم است. در صورت استفاده از پانسمان ضد آب، این زمان ممکن است طولانی‌تر شود.
- برداشتن کامل پانسمان: در اکثر موارد، پس از ۱۰ تا ۱۴ روز، با بررسی زخم توسط پزشک، نیاز به پانسمان برطرف شده و زخم می‌تواند در معرض هوای آزاد قرار گیرد.
نکات مهم در تعویض پانسمان لگن:
- شست‌وشوی دست‌ها قبل از تعویض پانسمان ضروری است.
- از لمس مستقیم زخم خودداری شود.
- در صورت مشاهده ترشحات چرکی، بوی نامطبوع یا افزایش درد، باید سریعاً با پزشک مشورت کرد.
- از خیساندن زخم در آب (مانند استحمام در وان) تا زمان تأیید پزشک اجتناب شود.
بیشتر بخوانید : فیزیوتراپی بعد از تعویض مفصل زانو
جمع‌بندی
تعویض به‌موقع و اصولی پانسمان پس از جراحی تعویض مفصل زانو و لگن نقش مهمی در جلوگیری از عفونت، تسریع روند بهبودی و کاهش عوارض دارد. به‌طور کلی، اولین تعویض پانسمان ۲۴ تا ۴۸ ساعت بعد از جراحی انجام می‌شود و تعویض‌های بعدی بسته به نوع پانسمان و میزان ترشحات هر ۲ تا ۳ روز یک‌بار صورت می‌گیرد.
پس از حدود ۱۰ تا ۱۴ روز، معمولاً نیازی به پانسمان نیست، مگر در موارد خاص. رعایت بهداشت، جلوگیری از تماس مستقیم با زخم و پیگیری منظم با پزشک، از جمله نکات کلیدی در مراقبت از زخم جراحی است.