درمان بیماری شانه یخ زده یکی از دغدغه‌های رایج افرادی است که با دردهای مزمن و محدودیت‌های حرکتی در ناحیه شانه مواجه می‌شوند. این بیماری که با عنوان چسبندگی کپسول شانه هم شناخته می‌شود، به صورت تدریجی ظاهر می‌شود و با سفت شدن بافت‌های اطراف مفصل شانه، دامنه حرکت را به شدت محدود می‌کند. در بیشتر موارد، این اختلال به آهستگی پیشرفت می‌کند و اگر به موقع به آن رسیدگی نشود، می‌تواند کیفیت زندگی شما را به‌طور قابل توجهی کاهش دهد.
شانه یخ زده چیست و چرا اتفاق می‌افتد؟
درمان بیماری شانه یخ زده بدون درک دقیق این وضعیت ممکن نیست. در این بیماری، کپسول مفصلی که مفصل شانه را احاطه کرده، به مرور زمان ضخیم و سفت می‌شود و باعث چسبندگی بافت‌های داخلی می‌شود. این پدیده باعث می‌شود حرکت مفصل به طور طبیعی انجام نشود و بیمار در انجام ساده‌ترین حرکات روزمره با درد و محدودیت مواجه شود. اگرچه این وضعیت معمولاً فقط یک شانه را درگیر می‌کند، در برخی افراد امکان درگیری هر دو شانه وجود دارد.
چه کسانی در معرض ابتلا به این بیماری هستند؟
درمان بیماری شانه یخ زده در بسیاری از موارد به شناخت عوامل خطر بستگی دارد. معمولاً افراد بین ۴۰ تا ۶۰ سال، به خصوص خانم‌ها، بیشتر در معرض ابتلا به این بیماری قرار دارند. ابتلا به دیابت، بیماری‌های تیروئیدی، سکته مغزی یا انجام عمل‌های جراحی که باعث بی‌حرکتی طولانی شانه می‌شوند، از جمله عوامل مؤثر در بروز این بیماری هستند. افراد دارای سابقه خانوادگی نیز بیشتر مستعد این مشکل‌اند، بنابراین آگاهی و مراقبت زودهنگام اهمیت زیادی دارد.
بیشتر بخوانید : بهترین جراح آرتروسکوپی شانه
علائم شانه یخ زده چگونه ظاهر می‌شوند؟
علائم بیماری شانه یخ‌زده ک یا کپسولیت چسبنده به صورت تدریجی و در سه مرحله مشخص ظاهر می‌شوند. در ادامه، تمام مراحل را بررسی می‌کنیم:
● مرحله اول: یخ‌زدگی
در این مرحله، درد به‌تدریج در ناحیه شانه شروع می‌شود و با گذشت زمان شدت می‌یابد. درد ممکن است در طول شب تشدید شده و خوابیدن روی شانه آسیب‌دیده را دشوار کند. با افزایش درد، دامنه حرکتی شانه کاهش پیدا می‌کند و انجام فعالیت‌های روزمره مثل لباس پوشیدن یا شانه کردن مو مشکل می‌شود. این مرحله معمولاً بین ۲ تا ۹ ماه طول می‌کشد.
● مرحله دوم: یخ‌زدگی کامل
در این مرحله، شدت درد ممکن است کاهش یابد، اما سفتی و محدودیت حرکت شانه به اوج خود می‌رسد. دامنه حرکتی شانه به‌طور قابل‌توجهی محدود می‌شود، به‌طوری‌که انجام فعالیت‌های ساده مانند بالا بردن بازو یا چرخش آن دشوار می‌شود. این مرحله می‌تواند بین ۴ تا ۱۲ ماه ادامه یابد.
● مرحله سوم: آب شدن یخ
در این مرحله، به‌تدریج سفتی و محدودیت حرکت شانه کاهش می‌یابد و دامنه حرکتی آن به حالت عادی یا نزدیک به عادی بازمی‌گردد. درد نیز به مرور زمان کاهش می‌یابد. این مرحله ممکن است بین ۱ تا ۳ سال طول بکشد.
راهکارهای اصلی برای درمان بیماری شانه یخ زده
درمان بیماری شانه یخ زده با هدف کاهش درد، افزایش دامنه حرکت و بازگرداندن عملکرد طبیعی شانه انجام می‌شود. رویکرد درمانی به عوامل متعددی از جمله مرحله بیماری، سن، شدت علائم و سلامت عمومی شما بستگی دارد. خوشبختانه در اکثر موارد، درمان‌های غیرجراحی و محافظه‌کارانه نتیجه‌بخش هستند.
فیزیوتراپی، پایه و اساس درمان
موثرترین راه برای درمان بیماری شانه یخ زده، فیزیوتراپی منظم و حرفه‌ای است. تمرینات کششی هدفمند، تمرینات تقویتی و تکنیک‌های دستی توسط فیزیوتراپیست‌ها به‌گونه‌ای طراحی می‌شوند که به مرور زمان دامنه حرکت مفصل بازگردد. استفاده از گرما، سرما، اولتراسوند و تحریک الکتریکی هم به کاهش درد و التهاب شما کمک می‌کند. نظم در انجام تمرینات یکی از مهم‌ترین راهکارهایی است که در درمان سریع‌تر به شما کمک می‌کند.
دارو درمانی در کنار فیزیوتراپی
در درمان بیماری شانه یخ زده، داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی مثل ایبوپروفن یا سلکوکسیب برای کاهش التهاب و تسکین درد تجویز می‌شوند. در برخی بیماران، تزریق کورتون مستقیماً به مفصل شانه برای تسکین درد شدید و التهاب حاد به کار می‌رود. این درمان‌ها باید زیر نظر پزشک و با بررسی کامل انجام شوند تا از عوارض احتمالی جلوگیری شود.
درمان‌های پیشرفته‌تر در صورت نیاز
درمان بیماری شانه یخ زده در موارد مقاوم، ممکن است به مداخلات پیشرفته‌تری نیاز داشته باشد. روش‌هایی مثل مانیپولیشن تحت بیهوشی یا جراحی آرتروسکوپی برای آزادسازی بافت‌های چسبیده مفید هستند. در روش مانیپولیشن، پزشک شانه را در حالت بیهوشی به صورت کنترل‌شده حرکت می‌دهد تا دامنه حرکتی بازگردد. در آرتروسکوپی، جراح با ایجاد برش‌های کوچک، بافت‌های سفت شده را برش داده و مفصل را آزاد می‌کند.
بیشتر بخوانید : پارگی تاندون شانه
نقش مراقبت خانگی و سبک زندگی در روند درمان
تکمیل درمان بیماری شانه یخ زده تنها به مداخلات پزشکی محدود نمی‌شود. مراقبت‌های خانگی مثل استفاده منظم از کمپرس گرم، انجام تمرینات روزانه در منزل، پرهیز از حرکات ناگهانی و تنظیم نحوه خواب و نشستن در روند بهبودی تاثیر زیادی دارند. داشتن سبک زندگی فعال، تغذیه مناسب و کنترل استرس هم روند درمان را تسریع می‌کند.
آیا امکان پیشگیری از بیماری شانه یخ زده وجود دارد؟
اگرچه درمان بیماری شانه یخ زده امکان‌پذیر است، پیشگیری همیشه گزینه بهتری است. برای کاهش احتمال ابتلا، از بی‌حرکتی طولانی‌مدت بعد از آسیب یا جراحی جلوگیری کنید. تمرینات کششی سبک و حفظ دامنه حرکتی شانه در طول روز، نقش پیشگیرانه مهمی دارند. کنترل بیماری‌های زمینه‌ای مثل دیابت و تیروئید هم یکی از نکات مهم و ضروری در پیشگیری از بروز این وضعیت است.
درمان بیماری شانه یخ زده فرآیندی زمان‌بر اما قابل مدیریت است. ترکیبی از فیزیوتراپی تخصصی، داروهای موثر، مراقبت‌های خانگی و در صورت نیاز، درمان‌های پیشرفته می‌تواند بیماران را به زندگی عادی بازگرداند. مهم‌ترین عامل در مسیر درمان، پیوستگی، صبر و همکاری کامل شما با تیم درمانی است. با رعایت اصول درست، حتی شانه‌ای که یخ زده، می‌تواند دوباره گرم و پرتحرک شود.